Folklor

W latach powojennych w Smolarni funkcjonował zespół folklorystyczny pod nazwą „Marzanna i Goik”. Dokładny rok jego powstania nie jest znany, najprawdopodobniej było to pod koniec lat 50. lub też w latach 60. XX w. Jego założycielką zespołu była Anna Uliczka (1908-1981) ze Smolarni. W skład zespołu oprócz mieszkańców naszej wioski, wchodził również osoby pochodzące z okolicznych miejscowości. Zespół występował na różnego rodzaju festynach i dożynkach, zdobywał nagrody i wysokie miejsca na konkursach folklorystycznych na szczeblu powiatowym i wojewódzkim, a jego piosenek można było wysłuchać w audycjach radiowych poświęconych śląskiemu folklorowi. Próby śpiewu i gry na instrumentach odbywały się w domu rodziny Uliczka, w świetlicy miejscowej remizy, a także w budynku szkoły podstawowej.

Dzięki relacjom mieszkańców, odnalezionym fotografiom i archiwalnym audycjom radiowym, oprócz członkiń zespołu udało się również zidentyfikować osoby grające na instrumentach muzycznych. Byli to m.in.: Franciszek Uliczka (1905-1988), Józef Janik (1901-1987), Robert Kołek oraz Teodor Józef (1906-1985).

Jedną z członkiń zespołu była pochodząca ze Smolarni – a mieszkająca w późniejszym czasie w Dziedzicach – Maria Rogosz (1923-2011), która poza działalnością w zespole brała również czynny udział w licznych konkursach kroszonkarskich na szczeblu gminnym i wojewódzkim, gdzie zdobywała wysokie miejsca oraz wyróżnienia. Aktywnie działała w zakresie upowszechniania sztuki ludowej i folkloru na Opolszczyźnie, brała udział w konkursach recytatorskich (np. w eliminacjach rejonowych do konkursu gawędziarzy i pieśniarzy z okazji 60. rocznicy Powstań Śląskich w 1979 r.) oraz przeglądach śpiewu (np. I Międzywojewódzki Przegląd Przyśpiewek i Oracji Weselnych „Kultura Życia Rodzinnego” w 1980 r.). W czerwcu 1961 r. Maria Rogosz została kierowniczką uroczystości kościelnych organizowanych w parafii Racławiczki.

Informacje o niej można odnaleźć m.in. w broszurze pt. „Opolscy Twórcy Ludowi”, w której pisze się: „Przez wiele lat była członkiem zespołu pieśni i tańca »Marzanka i goik«. Występowała na imprezach organizowanych przez Muzeum Wsi Opolskiej i Muzeum Śląska Opolskiego, także w Dniach Ludowej Twórczości Opolszczyzny (1963 r.). Współpracowała z opolską rozgłośnią Polskiego Radia. Członek STL-u”¹. W tej samej broszurze znajdują się również informacje o Franciszku Uliczce ze Smolarni, który przez wiele lat był muzykantem w zespole prowadzonym przez jego żonę Annę. Ponadto był on członkiem Stowarzyszenia Twórców Ludowych, a także wykonywał rekwizyty obrzędowe – marzanę i goik – dla potrzeb zespołu².

Oprócz wspomnianej wcześniej Marii Rogosz w konkursach kroszonkarskich na szczeblu gminnym i wojewódzkim od lat 80. brała również udział Rita Michalik ze Smolarni, która do dnia dzisiejszego kultywuje tradycje związane ze skrobaniem kroszonek. W latach 2001-2011 w konkursach kroszonkarskich brała udział pochodząca z Serwitutu Maria Ernst (Różyczka). A od 1999 r. czynny udział w konkursach kroszonkarskich bierze udział jej córka – zamieszkała obecnie w Ligocie Bialskiej – Iwona Pissarczyk, która prowadzi także warsztaty związane z folklorem, a od czerwca 2011 r. jest członkiem Stowarzyszenia Twórców Ludowych.

Tercet

Pod koniec lat 70. zespół folklorystyczny kończył powoli swoją działalność. W tym czasie dwie jego członkinie: Maria Rogosz z Dziedzic i Marta Mechnik z Racławiczek, wspólnie z nową członkinią Agnieszką Różyczką – również z Racławiczek – założyły, podlegający pod Cech Rzemiosł Różnych w Krapkowicach, zespół o nazwie “Tercet”. Tercet ten występował zarówno osobno, jako i wspólnie z zespołem tanecznym z Racławiczek, prowadzonym przez niejakiego Matuszka z Krapkowic.

Galeria Zdjęć