Dzwonek z Serwitutu

Na dzień dzisiejszy nie wiadomo dokładnie, kiedy powstał – nieistniejący już obecnie – dzwonek w Serwitucie. Obiekt taki istniał tutaj na pewno w latach 30. XX w., co potwierdza m.in. parafialna kronika podając, że podczas II wojny światowej dzwonek ten zabrano na przetop do celów militarnych1.

Pierwotna konstrukcja, na której wisiał dzwonek stała na działce przed domem Rochusa Globischa (1891-1944) i jego żony Magdaleny (1896-1961). Po II wojnie światowej – w 1957 r. – odlano nowy dzwonek, na co wskazuje widoczny na nim rok odlewu: A. D. 1957. Ufundowała go rodzina Daniel z Serwitutu (GESTIFTET VON FAMILIE FR. DANIEL): Franciszek (1889-1980) i jego żona Julia (1897-1973). Dzwonek odlano w odlewni dzwonów i metali Bukowski Józef w Nowej Wsi w gminie Kęty pod Oświęcimiem, za kwotę 5.600 zł2.

Pierwsza powojenna konstrukcja, na której wisiał obiekt składała się z jednego kilkumetrowego modrzewiowego słupa, zakończonego w kształt litery „Y”. Pod koniec lat 80. drewniana konstrukcja przewróciła się, a dzwonek uległ uszkodzeniu. Jego naprawy dokonano w Fabryce Maszyn „Celpa” w Łambinowicach. Po tym zdarzeniu postawiono nową konstrukcję składającą się nie z jednego – jak do tej pory – a z dwóch drewnianych pali. Te jednak ze względu na zły stan techniczny zostały rozebrane na przełomie ubiegłego i obecnego wieku. Od tamtego czasu dzwonek znajdował się w stodole u jednego z mieszkańców Serwitutu.

Na przełomie lata i jesieni 2009 r. z inicjatywy Alfonsa Cziomra z Serwitutu i Roberta Hellfeiera ze Smolarni podjęto działania mające na celu ponownie zawieszenie dzwonka. Ostatecznie w czerwcu 2010 r. postawiono drewnianą konstrukcję podpartą betonowymi szczudłami i zawieszono na niej dzwonek, który powrócił na swoje dawne miejsce.

Zdjęcie rodziny Pietruschka z Serwitutu (1933 r.), na którym w oddali po prawej stronie widoczny jest dzwonek zmarłych. Na zdjęciu od lewej stoją: Hedwig z domu Gonsior (1887-1958), Ewald Pietruschka (*1930) i Paul Pietruschka (1887-1946) [Zbiory prywatne: rodzina Józef, Zielina]
Dzwonek w Serwitucie na swoim pierwotnym miejscu, tj. obok domu wybudowanego w 1927 r. przez rodzinę Globisch (RMG – Rochus Maria Globisch)
  1. KPR, tom II, s. 1.
  2. KPR, tom II, s. 1-2. Według zapisu w parafialnej kronice dzwonek ten ufundowano w 1958 r. Można tutaj założyć, iż rozbieżność w podanych latach 1957 i 1958 wynika z tego, iż dzwonek odlano faktycznie w 1957 r., a dopiero wiosną 1958 r. (z tego okresu pochodzi zapis kronikarski) został on poświęcony i zawieszony.